Deze week sprak ik weer iemand die zei dat hij kunstplanten op het dakterras overwoog. Hij had er al zo veel weggegooid. Door dat gesprek bedacht ik me dat ik deze 5 tips voor minder onderhoud en mooiere planten op je dakterras kon delen om zo meer mensen te helpen. Wanneer je een groot balkon of dakterras herken je het verhaal van wim misschien ook wel. Planten vragen net wat meer aandacht dan in een gewone tuin. Ze gaan sneller dood in de winter en zomer. Worden vaker minder mooi of krijgen lelijke vlekken. Het komt maar niet zo mooi uit als in een tuin.
Het dakterras is een van de heftigste plekken die we hebben om planten te plaatsen. Het is hoger dus bijna altijd heb je de volle zon van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Verder is de zonkracht sterker maar ook de minder warme dingen zijn heftiger. De wind heeft meer kracht en invloed is ongeremd. In de winter kan het op het dak ook echt koud worden en omdat de planten veel in bakken staan zijn de wortels kwetsbaarder.
Zou je het dan maar geen planten op je dakterras moeten zetten?
NEE!
We hebben tegenwoordig zo veel kennis, mogelijkheden en techniek om planten goed en makkelijk op je dak te houden dat het prima gaat. Wel vraagt het wat kennis om de juiste planten en manieren van aanleg te kiezen.
De juiste keuze helpt namelijk om je planten mooi te houden maar ook helpt het jou goed voor de planten te zorgen zonder dat je er dagelijks mee bezig hoeft te zijn. Met een paar kleine tips kan ik jou al helpen om planten op je dakterras te zetten zonder dat je ze over een paar maanden in de kliko kan gooien.
Tips voor mooie en onderhoudsvriendelijke planten op het dakterras:
De basis van mooiere planten op je dakterras zit in het begrijpen van de situatie en de natuur zo veel mogelijk namaken of helpen. Dit zorgde bij mij voor 5 tips waarmee jij meteen al aan de gang kan om met minder onderhoud mooiere planten te houden. ik soms ze hier kort op en daarna worden ze uitgelegd.
- Een goede waterbuffer in de plantenbakken scheelt je veel watergeven.
- Beperk de verdamping door de grond te bedekken.
- Zorg ervoor dat je de planten in potten regelmatig bemest.
- Kies voor grote bakken of plantvakken met een groendak systeem.
- De juiste planten voor jouw daktterras en leven maken het een stuk minder werk.
Waterbuffer in de plantenbakken, hoe doe je dat?
Watergeven is het meest tijd rovende klusje van het onderhoud op je dakterras. Het is dan ook doodsoorzaak nummer 1 op balkons en dakterrassen. Hoe kun jij je planten nu voorzien van voldoende water zonder elke dag er aan te moeten denken?
Eigenlijk zijn daar grof weg twee opties voor. Zorgen dat je plantenbakken meet water vasthouden zonder dat de planten hier last van hebben of het watergeven overlaten aan een computer en systeem. Dat laatste kun je laten aanleggen maar dankzij Gardena’s micro-drip systeem kun je het ook gemakkelijk zelf aanleggen. Het is alleen niet de duurzaamste oplossing vaak (tenzij je het met regenwater voorziet van water).
Dus er is een ander alternatief om zo veel mogelijk regenwater te blijven gebruiken. Dit is door een goede waterbuffer in de plantenbakken te maken. Planten op het dak zijn eigenlijk micro eco-systeempjes. Dat betekend dat ze het beste groeien als de situatie zo natuurlijk mogelijk is. In de grond zorgt het grondwater voor een redelijk stabiele watervoorraad. De planten halen via de capillaire werking en hun wortels het water op als ze dat nodig hebben. Dit kun je ook terug vertalen naar plantenbakken. Als er een voorraadje blijft staan heb je een stabielere voorraad en hoef je veel minder vaak water te geven.
Hoe doe je dat?
De beste manier is een opvang te maken die niet tussen de grond zit maar er net onder. Waar het water verder niet uitloopt maar alleen overloopt wanneer hij vol is. Er zijn plantenbakken met zo’n voorraad ruimte al ingebouwd. Maar je kan dit ook zelf maken. Dan is de beste keuze denk ik het plaatsen van een drainagemat zoals we ze ook uit de daktuinen wereld kennen. Dit zijn een soort bakjes en wanneer hij vol zit loopt het te veel er onder weg. Deze heb je in 2 cm, 4 cm en 6 cm dik.
Een alternatief is het na maken met hydrokorrels. Dit loopt op den duur wel weg dus werkt het iets minder goed. Leg eerst een filterdoek in de plantenbak, daarop de kleikorrels/ hydrokorrels of drainagemat en dan weer een filterdoek om te voorkomen dat het dichtslibt met grond. Daarna kun je de potgrond aanbrengen.
De grond bedekken om verdamping van water uit de plantenbak te voorkomen
Water verdampt snel uit de grond. Geef maar eens een lege pot water en zet hem in de grond.
Dik kans dat je hem aan het eind van de dag weer water mag geven. Dit fenomeen kun je beperken door de potgrond af te dekken. Dit kan met grind, perzikpitten ook wel perzikstenen genoemd, boomsnippers. En uiteraard heb ik nog een alternatief dat het beste is voor de duurzaamheid en biodiversiteit namelijk door een bodembedekker te kiezen die de boel dichtgroeid. Dit scheelt ook meteen onkruid wieden 😉 Een paar voorbeelden van bodembedekkers die oppervlakkig groeien en weinig concurrentie voor je planten vormen zijn (kruip)thijm, sedum spurium, sedum album, of voor in de schadu Sagina subulata (vetmuur)
Bemesten van de planten in potten
Je tuin moet je af en toe ook voorzien van voeding. Voor je plantenpotten geldt dit ook en eigenlijk nog net iets meer omdat er veel minder natuurlijke aanvoer van voeding is.
Je kan dit op verschillende manieren doen. Zo zijn er kunstmestkegels en korrels. Zelf ben ik minder fan van kunstmest en zoek ik vaak een organisch alternatief. Die zijn er ook meerdere. Zo heb je koemest korrels en verschillende korrelmeststoffen die houdbaar zijn en afgestemd op de soort plant. Een heel mooi alternatief is ook om je eigen voeding te maken. Een composthoop is op een daktuin moeilijker maar een wormenhotel of de bokashi emmers zijn hele mooie manieren om je groente en tuinafval te gebruiken. Zo maak je jouw eigen voeding voor de planten op je dakterras.
Grote plantenbakken of een intensief groendak systeem
Als je mijn ontwerpen bekijkt weet je al een beetje dat ik hier fan van ben. Grote potten of echt plantvakken maken op je dakterras. Dit heeft meerdere voordelen. Zo voelt het meer als een tuin maar voor je onderhoud scheelt het ook. Doordat je makkelijk kan combineren met bodembedekkers, werkt met daktuinsubstraat en een goede waterbuffer hoef je veel minder water te geven. In de zomer zal het nooit helemaal zonder kunnen, zeker met de toenemende periodes van droogte maar het wordt min of meer gelijk met je tuin en dat scheelt veel.
Grote potten kunnen op rand van je dakterras ook beschutting bieden en je kan net wat meer hoogte in je planten krijgen dan anders.
Hoe maak je dan zo’n plantvak. Bij de dakterrastegels of vlonder moet er een scheiding komen. Je kan vanaf dezelfde hoogte beginnen en het substraat dan op laten lopen in een heuvel om zo meer grond en dus hogere planten te kunnen planten. Of zoals op de foto van het dakterras ontwerp in den haag kun je kiezen voor hogere randen. Meestal is tot 60 cm een standaard.
Verder is in het plant vak de laagopbouw gelijk met de meeste groene daken. Je begint altijd met een wortelwerend folie (tenzij je dakbedekking wortelwerend is zoals epdm), dan een beschermdoek en de drainagemat. Die drainagemat kan 2, 4 of 6 cm dik zijn. Dit is een beetje afhankelijk van de dikte van de grond, soort planten etc. wel kun je de basis aanhouden dat hoe dikke hoe meer waterbuffer ze hebben. Daarop komt het substraat, dit is een grond mengsel voor groene daken. Die heb je ook speciaal voor intensieve groene daken. De dikte hangt af van de hoogte die kan, de kracht van je dak en de keuze van planten. Voor de meeste vaste planten geldt 20 tot 30 cm. Heesters hebben vaak 40 tot 60 cm nodig al zijn er wat uitzonderingen die ook goed groeien op minder.
Wil je hier specifiek advies over, maak dan gratis een belafspraak, dan kan ik je meer uitleggen voor jullie idee.
De juiste planten kiezen zorgt voor mooiere planten op je dakterras.
Het dak is een plek die te vergelijken is met bijvoorbeeld het middellandse zee gebied / rotsachtige en warme plekken. Dit komt omdat het vaak wat hoger is dus meer zonkracht maar ook gewoon meer zon en minder schaduw van bomen, huizen etc. Daarnaast heb je er veel meer last van wind, dus ook meer verdamping van water, en omdat de planten en grond in de open lucht staan heeft het in de winter meer impact van vorst. Kortom je moet je planten met zorg kiezen want niet alle planten kunnen hier tegen. Voorbeelden van planten die echt niet tegen de felle en hete zon kunnen zijn hortensia’s, gebroken hartjes of bijvoorbeeld de maagdenpalm. Hele mooie planten die op een beetje half schaduw plek in de tuin het goed doen maar op het dak is er vaak te veel zon.
Welke bijvoorbeeld heel erg goed op daken groeien zijn lavendel, kattenkruiden (nepeta), salie, vele soorten siergrassen, rozemarijn, thijm, sedum soorten, maar ook heide, verbena of margrieten.
Ik hoop dat je met deze tips jouw dakterras nog leuker kan maken. Mocht je de tips hebben gebruikt dan zou ik het heel leuk vinden te horen wat je er van vond en of ze jou geholpen hebben. Wil je dat met me delen dan kan dat via de comments hier of op social media @daktuindesign.